Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) için seferberlik ilan eden hükümet, hazırladığı eylem planının uygulamasını adım adım takip edecek. 

Bölgeye yönelik yatırımların takibi için bir firmanın sponsorluk teklifinde bulunduğunu açıklayan ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Nazım Ekren, yatırımların günlük internet ortamında takip edileceğini söyledi. GAP’a ve bölgeye yapılacak tüm yatırımların ve detaylı bilgilerinin yer alacağı internet sitesine özel şifre ile girilecek.

Doğu Anadolu Projesi (DAP) kapsamında Erzurum’a gelen Bakan Ekren, projenin detaylarının yanı sıra siyasi ve ekonomik gündeme ilişkin soruları cevaplandırdı. Ekren, İşsizlik Fonu’ndan GAP ve DAP’a aktarılan paralar hakkında da detaylı bilgi verdi. Buna göre, GAP’a aktarılan 1 milyar yeni liralık kaynağın 400 milyon yeni lirası sulamaya, 250 milyon yeni lirası karayolu ve otoyola, geriye kalan bölümün ise üniversite altyapılarına, Milli Eğitim Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı yatırımları ile Sosyal Destekleme Projesi’ne aktarılacak. GAP dışındaki bölgesel kalkınma projelerinden Doğu Anadolu Kalkınma Projesi, Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP), Konya Ovaları Projesi (KOP) için de 1,3 milyar yeni lira ayrılacak. Bu kaynağın 675 milyon yeni lirası sulama için kullandırılacak, 175 milyon yeni lirası üniversitelere verilecek. Ekren, İşsizlik Fonu ve özelleştirme gelirlerinden GAP ve DAP için aktarılacak kaynağın ise 2013 yılından itibaren geri ödeneceğini açıkladı.

AK Parti’ye açılan kapatma davasının ekonomi üzerinde olumsuz etkiler yapabileceğini ifade eden Bakan Nazım Ekren, “Siyasi belirsizlikler elbette önemlidir. Bunu yok sayamayız. Siyasi istikrarın Türkiye’nin 2013 hedeflerine ilişkin uygulamalar üzerinde etkisi olacaktır. Ancak bunun ne oranda olacağını ekonomideki reel gerçekleşmelerin sonuçları belirleyecek. Belirsizlik ortadan kalkarsa hedeflere ulaşma hızımız da artar.” dedi. Küresel türbülansın Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerinin de hükümetin yürütmekte olduğu orta vadeli programda yer aldığını vurgulayan Ekren, dünyada yaşanan gıda, enerji ve likidite problemlerinin Türkiye üzerinde de reel etkiler oluşturacağını kaydetti. Kapatma davası ve türbülans sonucunda borçlanma maliyetlerinde 20 milyar dolar maliyetin ortaya çıktığını ifade eden Ekren, “Eskiye göre tüm trendlerde iyiyiz. Ama 2002’den itibaren bakarsak altında olduğumuz noktalar var. Siyasi istikrar aldığımız sonuçlar üzerinde daha iyi bir etki eder.” diye konuştu. Türkiye’de trendin üzerinde seyreden göstergelerin faiz ve enflasyon, altında seyreden göstergenin ise büyüme olduğuna işaret eden Ekren, Türkiye’nin bu türbülanstan çıkmak için kendi sorunlarını yansıtan bir çıkış süreci bulması gerektiğini söyledi.

Teşvik sistemi değiştiriliyor

Teşvik sistemi hakkında da bilgi veren Ekren, öncelikle bölgesel, sonra da sektörel ayrım yapılacağını, ardından belli sektörlerde, belli limitleri aşan, yüksek katma değer yaratan projeleri değerlendireceklerini kaydetti. Böylece üç ayaklı teşvik sistemi oluşturacaklarını ifade eden Ekren, yakında toplanacak olan ‘Daimi Özel İhtisas Komisyonu’nda teşvik sisteminin görüşüleceğini söyledi. Ekonomide çıpa olacak mali kural konusundaki çalışmada sona geldiğini vurgulayan Ekren, bu kapsamda faiz dışı fazla, bütçe açığı ve AB tanımlı borç stokunun milli gelire oranının esas alınacağını söyledi. IMF ile yapılacak yeni anlaşmada teknik çalışmaların 1-2 ay içinde biteceğini belirten Ekren, izlenecek yeni yola ilişkin olarak,Van’daki toplantıda ‘Mehmet bilir’ demişim, herkes öyle yazmış. Biraz ayıp olmuş. ‘Mehmet Bey bilir’ diyelim.” ifadelerini kullandı. Nazım Ekren, yabancı sermayenin bekledikleri kadar gelmediğine dikkat çekerken de “Hangi formatta duruyorsa oradan çıkıp başka bir formata geçip bekliyor şu anda.” dedi.

Rakamlarla GAP

Proje başlangıç tarihi: 1980

Kapsamdaki iller: Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak

Proje yüzölçümü: 75 bin 358 kilometrekare

İstihdam kapasitesi: 3,8 milyon

Sulamaya açılacak arazi: 1,8 milyon hektar

Yıllık elektrik üretim hedefi: 27 milyar kilovatsaat

Proje detayları: 22 baraj ve 19 hidroelektrik santrali

Gerçekleşen yatırım miktarı: 23,3 milyar dolar

Tamamlanması için gereken kaynak: 27,7 milyar dolar

Proje gerçekleşme oranı: Tarım (yüzde 26), enerji (yüzde 83), ulaşım (yüzde 45) turizm (yüzde 32)